Đi hội đầu năm, cố gắng lắm mới không... bực

Trưa ngày mồng 9 âm lịch, ngày đầu tiên đi làm, cơ quan chúng tôi có việc, nên phải rủ nhau đi Côn Sơn- Kiếp Bạc. Nói thêm, năm nay chúng tôi có một đề tài nghiên cứu về lễ hội... Rủ nhau đi Côn Sơn là vì cũng vừa đường, 80km, về đến nhà vừa chiều tối. (Nói thẳng nhé: Đi xe biển xanh đàng hoàng, xe của cơ quan truyền thông mà)
Hôm nay, ngày khai hội Yên Tử, nên khách thập phương đổ dồn về Yên Tử, đợi đến tối là truyền hình trực tiếp. Tối về, tôi thấy ông Nguyễn Thiện Nhân đọc diễn văn, ông lãnh đạo tỉnh Quảng Ninh đọc đáp từ... (Đoạn đầu nghe đã chối tỷ rồi, thư ký nào viết cho lãnh đạo: Trúc Lâm tam tổ được sáng lập ở Yên Tử...)
Đi lễ hội mùa Xuân, có điều hồ hởi, là được sống trong không gian văn hóa dân tộc, tưởng như mình đang đi vào con đường kết nối truyền thống ông cha, đáng tự hào và linh thiêng. Nhưng rồi, đến lễ hội, cái vui cứ hao hụt dần, cái buồn cứ dầy thêm.

Đèn lồng đỏ có chữ Tàu khắp nơi
 trên đường Sao Đỏ đi  Côn Sơn

Trên đường qua thị trấn Sao Đỏ, đường đi Côn Sơn, thấy đèn lồng treo khắp nơi. Có nhiều cái có chữ Tàu. Trong Tết, đã thấy báo chí đăng tin, Chí Linh thu gỡ các đèn lồng có chữ "Tam Sa" do Trung Quốc phát không từ biên giới. Nhưng bây giờ vẫn thấy đầy rẫy đèn lồng đỏ, biểu tượng của văn hóa Tàu. Năm ngoái, Thị trấn Phùng, các tổ dân phố còn đi vận động bà con quyên góp mua đèn lồng về treo. Các địa phương trên cả nước cũng có chuyện đó. Vậy tổ trưởng dân phố và cán bộ phường nghe chỉ thị từ đâu mà làm thế. Việt Nam có Bộ Văn hóa Thể thao Du lịch, lại có hẳn Cục Văn hóa Thông tin cơ sở, lẽ nào làm ngơ không biết người ta chỉ đạo treo đèn lồng, hay cũng bị ăn đút lót tiền của Tàu cả rồi?

Tấm biển có lời danh nhân Ngô Thế Vinh
trên đường vào đền Nguyễn Trãi

Tại Côn Sơn, mấy năm trước, trên đường lên Đền Nguyễn Trãi, thì có tấm biển trích lời danh nhân sai chính tả. Nay thấy tháo tấm biển đó rồi, nhưng cũng rất buồn cười, trích dẫn lung tung cả. Đây là một ví dụ, trích lời danh nhân "Ngô Thế Vinh", lời văn thì cổ kính, có lẽ của Lương Thế Vinh, mà tra Google ra thì chỉ thấy có một bác Nhà văn Ngô Thế Vinh nào đó ở Sài Gòn trước năm 1975. Còn chuyện trích lời các lãnh đạo, Nghị quyết thì thôi cũng coi như phải có tính Đảng. Trích danh nhân mà trích một ông nào đó chả ai biết, hoặc viết sai tên thì buồn cười quá. Sao không nghĩ linh hồn Nguyễn Trãi quở trách cho nhỉ?
Đến Kiếp Bạc, thì rất lạ, trong khoảng có mấy trăm mét vuông, có đến gần một trăm ông đội khăn xếp viết sớ bằng ... chữ quốc ngữ, kiêm xem bói. Có đội quân tiếp thị khắp nơi. Chúng tôi được một chị dẫn xe ô tô vòng qua trạm gác, không phải đi bộ, với điều kiện phải mua một cái sớ 10 ngàn đồng. Đi vài bước là có một chị gạ "có xem chỉ tay không", hoặc có ông khăn sếp sỗ sàng gọi í ới, mời uống nước, hóa ra bảo cho 10 ngàn xem tướng cho nhá...
Bây giờ thì ở các đền đình, có người sắp lễ cho bạn, có người khấn thuê, có cả người hóa sớ thuê... Buồn cười cho cái chuyện cầu cúng thế chứ.
Người đi đền chùa bây giờ ném tiền khắp nơi, và các chùa cũng tham gia cuộc chơi  này, bàn công đức làm từ thiện mọc không phải một chỗ.

Ném tiền xuống giếng cổ ở đền Kiếp bạc.
Mặc dù đã có cảnh báo (biển đỏ), nhưng dưới
giếng có lưới chắn, có rất nhiều tiền lẻ

Kết luận: Sau khi đi về, tối nay tôi thấy ông NCT post bài lễ hội Trám, linh tinh tình phộc, tôi thấy thà đi cái hội vui tươi ấy còn hơn là đến chỗ di tích văn hóa. Chuyện lễ hội đâm chày vào cối này, ông Nhà văn Hà Phạm Phú đã lấy nguyên mẫu để bịa lên lễ hội phồn thực thời Hai Bà Trưng, đọc rất sexy. Sao chưa thấy ai tả chi tiết cái hội Trám ấy nhỉ? Hy vọng đi cái hội ấy vui nhiều buồn ít. (NXH)