Chúng tôi ăn bọ xít

Hôm qua, trước khi khởi hành thì NXH thông báo chỉ đi được hai ngày thứ Bảy và Chủ Nhật, vì thứ hai phải họp tại Đồ Sơn từ 8 giờ sáng. Trong khi đó VKH đã chuẩn bị những món đặc sản dân tộc Tày Lục Yên đón tiếp đoàn vào buổi trưa. Thế là chương trình đi Nghĩa Lộ có nguy cơ bị hủy bỏ. Không hiểu trời xui đất khiến thế nào anh Mai lái xe lại rẽ nhầm vào đường 32 (đáng lẽ phải đi đường 32 C). Mấy anh em cứ mải nói chuyện đến khi phát hiện lạc đường thì đã thấy cột cây số chỉ Nghĩa Lộ 68 km, nếu rẽ về Yên Bái và đi Lục yên thì còn 150km nữa. Thế là cả bọn quyết định rẽ vào Nghĩa Lộ ăn trưa. Tại đây bọn mình đã nếm thử món bọ xít.

Ở Hưng Yên quê mình, mùa này bọ xít đúng là một “tai họa”, chúng vừa làm hại nhãn lại vừa hôi hám. Ai cũng sợ bọ xít bám vào quần áo, đầu tóc, nhưng chẳng người nào dám nghĩ đến chuyện ăn bọ xít cả. Mình đọc báo thấy vùng Văn Chấn Nghĩa Lộ có món đặc sản “bọ xít chiên giòn” nên cũng quan tâm.

Theo quan niệm của người dân ở đây, bọ xít nhãn là một loại côn trùng không độc hại và bổ cho sức khỏe bởi bọ xít là loại ký sinh sống dựa vào tinh chất của cây nhãn mà nhãn là loại hoa quả có hàm lượng dinh dưỡng cao.

Mấy đồng nghiệp của VKH ở trường dạy nghề Nghĩa Lộ, thổ dân vùng này đón và dẫn chúng mình vào một nhà hàng khá sang trọng. Món đầu tiên mình đề nghị là “bọ xít chiên giòn”, món thứ hai là “cá sình nướng” (tuy nhiên món này đã hết phải thay bằng cá chép suối nướng);các thổ dân gọi thêm món “rau ban”,  “chim én quay” và “gà đồi”. Tuy nhiên mình chỉ tập trung tìm hiểu món “bọ xít” thôi.

Cô Thắm, Phó Phòng đào tạo giới thiệu: người dân có rất nhiều cách hiệu quả để bắt bọ xít. Khi bọ xít còn non, chỉ cần tẩm nước măng chua hơ lên cây nhãn, chúng sẽ tự rơi xuống đất. Người ta dùng chiếc nẹp tre kẹp từng con bỏ vào túi. Với bọ xít già đã mọc cánh, phải dùng vợt buộc vào đầu cây sào dài, rồi rung nhẹ từng chùm hoa, chùm lá, bọ xít thấy động là bay khỏi chùm hoa, rơi vào vợt. Lúc ngồi uống nước mình thấy mấy chú bé mang bọ xít đến bán cho nhà hàng giá 100.000 đồng  một kg.

đây là món bọ xít, vào lúc cuối bữa (Ảnh: NXH)

 Cũng theo cô Thắm, người dân nơi đây chế biến bọ xít khá đơn giản. Để bọ xít không còn mùi hôi, người ta đem bọ xít ngâm xuống nước măng chua vài giờ cho đến khi bọ xít đã chết, bọt khí từ bọ xít bốc lên phủ kín mặt nước, bấy giờ người ta vớt ra, rửa sạch để ráo nước rồi đem luộc trong nước măng chua, sau đó đem sao vàng. Bọ xít khi đã được sao vàng không còn mùi hăng hắc đặc trưng nữa mà có mùi rất thơm. Lúc này đem vặt bỏ cánh rồi đem chiên với dầu hoặc mỡ. 

Điều đặc biệt là không phải ướp bọ xít với gia vị gì, kể cả mắm, muối, mì chính. Khi ăn, đổ dầu lưng chảo, rồi xúc bọ xít vào rá sắt, nhúng vào dầu sôi một lát, rồi nhấc ra đĩa là xong. Gia vị duy nhất ăn với bọ xít là lá chanh thái chỉ và một chút nước cốt chanh. Bản thân con bọ xít đã mang đủ các vị cay, mặn, ngọt, bùi…(mình thích ăn thêm với  một chút rau thơm).

Món bọ xít chiên thật hấp dẫn với màu vàng sẫm óng, vị ngọt, ngậy nơi đầu lưỡi và giòn tan thơm nức rất độc đáo, nhấp một chút rượu táo mèo thật là lạ miệng, hơn hẳn món châu chấu, dế, nhộng mà mình đã từng ăn. Chú ý là bọ xít cái thường to và ngon hơn bọ xít đực nhé.

Theo Giáo sư Arnorld van Huis – chuyên gia của Tổ chức Nông nghiệp và Lương thực Tế giới (FAO), con người nên ăn các loại côn trùng thay vì ăn thịt gia súc để giải quyết vấn đề lương thực trong tương lai. Thống kê được đưa ra: mỗi năm bình quân một người châu Âu tiêu thụ khoảng 120kg thịt, một người Trung Quốc tiêu thụ khoảng 80kg. Để cung cấp đủ lượng thịt động vật cho hơn 6 tỷ người cần rất nhiều thực vật làm thức ăn. Nếu không đưa ra được những biện pháp thích hợp, năm 2050, khi dân số thế giới đạt đến con số 9 tỉ, chúng ta sẽ phải cần một quả đất khác để giải quyết được vấn đề lương thực. Nếu con người đổi từ các loại thịt động vật thành côn trùng, tình hình sẽ khác. 1kg côn trùng chỉ cần khoảng 1,5 – 2 kg thực vật làm thức ăn. Ngoài ra, lượng khí thải từ nuôi côn trùng ít hơn so với nuôi gia súc, gia cầm. Bên cạnh đó, côn trùng giàu protein, vitamin và khoáng chất với hơn 1000 loài khác nhau, xuất hiện trên 80% các quốc gia trên thế giới.Và thực tế, mùi vị của các món ăn côn trùng cũng rất hấp dẫn.

Hãy thử một lần đến Nghĩa Lộ vào mùa hoa nhãn, thưởng thức một lần món “bọ xít chiên giòn” hẳn các bạn sẽ còn nhớ mãi dư vị đặc biệt, hấp dẫn của món ăn phải nói là rất ngon và bổ này. Một đĩa bọ xít chiên ở đây giá khoảng 30-55.000 đồng tùy theo mức độ sang trọng của nhà hàng (NCT)