Có nên bàn chuyện thế giới không?

Tôi có chỉnh sửa một chút bài viết cũ... (nxh)
1. Với tôi và một số nhà văn, nhà thơ khác, chuyện chính trị xã hội chính là một dịp giải trí, một dịp thâm nhập thực tế, một "thao tác" bổ sung kiến thức, như đọc một quyển sách. Chuyện văn thơ thì hàng ngày rồi, làng văn cũng đầy đủ ái ố hỷ nộ chán phèo. Chuyện văn thơ chém gió thì thế nào cũng nói đến cuộc sống sát sườn, nói về người tình cũ, rồi bạn gái xưa. Vợ không cảm thông thì ghen tuông, rồi thì giải thích đến mệt. Còn chuyện thế giới thì sao? Chuyện thế giới là chuyện xa tít, "chém" thoải mái. Mình yêu ai ghét ai cũng chả ai bắt mình quan điểm méo mó, như chuyện ấu trĩ những năm sáu mươi. Bây giờ thế giới giống như nồi lẩu, nếu bạn bảo bạn thích Ô-ba-ma, thì chi bộ cũng không vì thế mà phê bình, hoặc bạn khen Kim -Ủn, cũng không vì thế mà ai đánh giá bạn hiếu chiến. Bởi vì các đồng chí lãnh đạo vẫn đi xe Mỹ, cho con đi học Mỹ cơ mà. Xã hội chúng ta đang rụt rè dân chủ rồi, chúng ta sắp cập kè 60 tuổi, không dám nói thật lòng mình thì đến bao giờ. Sắp đến tuổi hưu, nói ba vạ một chút, đôi khi Đảng ủy cũng không chấp. Đấy là chưa nói tình hình thế giới bây giờ đúng sai thay đổi chóng mặt luôn.

2. Tôi lắng nghe một số ý kiến trên diễn đàn blog này, cho rằng, ngày thường ở nhà, ở cơ quan đã điên đầu về các vấn đề chính trị xã hội rồi, nên rất thích tập trung vào làm thơ, đọc thơ, bình thơ... Vừa rồi, do một số anh em có nhu cầu, và tôi cũng muốn có một thông điệp, nên bắt đầu nói về chuyện thơ cổ xưa, thơ Thiền, thơ vui, phía sau tác phẩm của các nhà thơ nổi tiếng, vè, câu đối, hát nói... Quả thật, cá nhân tôi lại thấy rằng, nói chuyện thơ, đọc thơ, làm thơ là một việc rất phức tạp, điên đầu, và nó đòi hỏi một quá trình công phu nhất định. Ngày xưa, các cụ nói: "Không biết Kinh Thi lấy gì mà nói". Tức là, khi bé tý đi học chữ Hán, là bắt đầu học Kinh Thi, bộ ca từ dân ca của Nam Trung Quốc. Khi đã nhuần nhuyễn Kinh Thi, mới có thể nói chuyện đọc thơ, vì thơ cổ dày đặc điển cố, từ đó đến làm thơ là một con đường gian khổ. Ngày nay, chúng ta làm thơ Việt, không cần kỳ công như các cụ, song nếu muốn chia sẻ tinh thần và muốn có đồng cảm, thì cũng phải biết thoát khỏi cái bẫy vè...
Do đó, cá nhân tôi cho rằng, khi đã nói đến thơ là đáng sợ, đau đầu chứ không đơn giản. Các nhà văn khi viết văn thì có thể viết như gió như bão, nhưng khi bảo đọc thơ, làm thơ thì có khi tắc tị.

3. Hiểu được thế giới ngày nay không phải dễ. Nhưng nếu hiểu sai, mình là công dân quèn, vẫn có thời cơ để hiểu lại. Chỉ nguy hại nếu như mình là lãnh đạo cấp cao mà nhìn thế giới sai lạc, thì mới nguy hại, thì sẽ dẫn dắt dân tộc vào chỗ lầm than. Mặt khác, nếu mình là công dân quèn mà hiểu đúng thế giới, thì mình có cái nhìn khách quan, tự tại với tình hình nước mình, cơ quan mình, chi bộ mình. Hồi xưa, tôi còn làm ở Nhà máy, Giám đốc hôm trước đăng đàn hoan hô các đồng chí Ianaep đảo chính, chê bai lão Goocbachop, hôm sau đồng chí Ianaep đã thua rồi. Đến lúc lại hoan hô đồng chí Rutxcoi đảo chính đồng chí Enxin, vài tuần sau, đồng chí Ruxcoi vẫn thua. Các đồng chí Nga thắng thua chưa ảnh hưởng đến Nhà máy, nhưng uy tín Giám đốc thì rơi thê thảm. Từ đó, tôi để tâm tìm hiểu điều gì đang xảy ra trên thế giới, nói thẳng là thế giới quan từ khi đi học đến đó buộc phải cay đắng thừa nhận là vứt đi gần hết, xin lỗi các thày giáo xã hội học của chúng ta...

4. Thời điểm hôm nay, ngày 25 tháng 3 năm 2013, thế giới đang như thế nào? Nó khác gì so với một tuần trước hay không? Đó là một câu hỏi thú vị. Cũng như người đánh cờ, bàn cờ đang bày ra một thế khác. Thế mà chúng ta, những lão già U60 không sao tham dự vào bất cứ biến cố nào của thế giới. Không tham gia thì tránh ra, không là người chơi thì là người chầu rìa. Chầu rìa cờ không phải là "ngoài cuộc", đừng tưởng chầu rìa là không cần biết gì.
Cá nhân tôi cho rằng, 5 ngày nay thế giới đang chứng kiến một biến cố có tính bước ngoặt, có thể xoay chuyển cán cân tương quan lực lượng các nước lớn trên thế giới. Chúng ta đang sắp chứng kiến một thế giới khác hẳn.
Có thể cho rằng, hòa bình hay chiến tranh thế giới chả ảnh hưởng gì đến ta. Ngày ngày đến cơ quan, tháng tháng lĩnh lương, ông to bà nhớn thì dăm năm nữa cũng hưu. Sáng đi cà phê, trưa ngủ, chiều đón cháu. Nhưng liệu cuộc sống cứ như vậy không? Liệu sự thay đổi thế giới có ảnh hưởng gì đến Việt Nam, và nếu thế thì cuộc sống về hưu của chúng ta liệu có yên ổn, hay là lại một lần nữa chứng kiến cú sốc về nhân sinh quan, thế giới quan. Nếu muốn ung dung và yên lòng thì có lẽ nên học Thiền. Nhưng học Thiền không phải chỉ ngồi bất động. Thân bất động mà tâm tu tập, trí óc tìm kiến tính. Vậy thì sao không tìm kiến tính từ những mẩu tin tức ngay từ bây giờ đi, giải trí với nó đi...
5. Mấy lời nôm na mách qué thế, nếu bạn nào chia sẻ thì cám ơn, không chia sẻ thì tôi xin lỗi đã làm mất thì giờ của bạn.
(NXH)